Natura 2000 in Nieuwkoop - Gebiedsanalyse

Gerrits, N.M. & de Groot, T.T.M. Natura 2000 in Nieuwkoop - Gebiedsanalyse (Analyse van de aanwijzing van de Nieuwkoopse Plassen en De Haeck als Speciale Beschermingszone). INCAconsult, 2006, pp 65.

ISBN-10: 90-78639-02-4
ISBN-13: 978-90-78639-02-2
© 2006, Kamer van Koophandel Rijnland

Samenvatting

Gebiedsaanwijzing
De uitgangspunten bij de aanwijzing van gebieden doen afbreuk aan de doelstellingen van het Natura 2000 netwerk, dat niet is geconcipieerd om natuurreservaten in het leven te roepen waar iedere menselijke activiteit stelselmatig verboden is. Zelfs activiteiten die belangrijk zijn voor het voortbestaan van bepaalde habitattypen en soorten blijken bij de aanwijzing niet te zijn betrokken.

Validiteit van gegevens
Er lijkt geen sprake te zijn van een systematische inventarisatie omtrent het voorkomen van habitattypen en soorten in het gebied. De openbare beschikbaarheid van gegevens, die voor slechts een klein deel van recente datum blijken te zijn, is beperkt.

Habitattypen
Door de opname van doelstellingen in het gebiedsdocument voor alle habitattypen, ook die welke niet kwalificeren, wordt ten onrechte de suggestie gewekt dat de maatregelen die hieruit voortvloeien het gevolg zijn van verplichtingen uit de richtlijn. Er is sprake van slechts 2 habitattypen waarvoor onder Natura 2000 instandhoudingsdoelstellingen kunnen worden geformuleerd, voor de 5 andere zijn doelstellingen niet relevant. Tussen de gegevens van de aanmeldingsformulieren uit opvolgende jaren bestaan verschillen. Deze zijn dermate groot en de discrepantie met de gegevens uit het gebiedsdocument is zo aanzienlijk, dat twijfel kan rijzen ten aanzien van de juistheid van beide datasets. Herijking van de gegevens aan de hand van toetsbare criteria en een eventuele bijstelling van de aanmelding lijken gewenst.

Soorten
De omzetting van de aanmeldingsgegevens naar de doelstellingen in het gebiedsdocument, is niet alleen getalsmatig (vanwege door de richtlijn niet-gevraagde streefaantallen), maar ook wat betreft de soorten disproportioneel. Een verklaring voor de wijze waarop met verschillende al dan niet kwalificerende soorten wordt omgegaan ontbreekt. Evenals bij de habitattypen het geval is, zijn de doelstellingen van het gebiedsdocument uitgebreider dan de richtlijn voorschrijft en doen zich in de aanmeldingsgegevens zo mogelijk nog grotere veranderingen voor. Uiteindelijk is er slechts sprake van 3 kwalificerende vogelsoorten terwijl het gebiedsdocument doelstellingen formuleert voor 12 soorten. Naast de Noordse woelmuis die zich als prioritaire soort kwaliceert, worden nog 6 niet relevante soorten opgenomen in de gebiedsdoelstellingen.

Waterkwaliteit
De waterkwaliteit is in bepaalde delen van het gebied dramatisch slecht. Toch heeft dit betrekkelijk weinig invloed op de onder Natura 2000 te beschermen doelen, destemeer op een aantal niet-relevante soorten die in het gebiedsdocument zijn opgenomen. Belangrijke inspanningsverplichtingen aangaande de kwaliteit zijn te verwachten vanuit de Kaderrichtlijn Water.

Grenzen van het gebied
In het licht van de door de Natuurbeschermingswet geintroduceerde maatregelen die geen verband houden met welke richtlijn danook, zal de wijze van begrenzing van het gebied voor grote problemen binnen de Nieuwkoopse gemeenschap gaan zorgen. Dat voor elke activiteit een vergunning nodig zal zijn, en dat getoetst moet worden aan elke verstoring, gevoegd bij het feit dat de speciale beschermingszone zich uitstrekt tot slootjes tussen de tuinen maakt dit voldoende duidelijk. Indien de implementatie conform de richtlijnen was uitgevoerd waren er vrijwel geen effecten op normale menselijke activiteiten te verwachten geweest. Er wordt geconstateerd dat de begrenzing van het gebied niet heeft plaatsgevonden op basis van onder de richtlijn verplichte criteria. Tevens wordt in dit hoofdstuk geconcludeerd dat de wijze van beheer, die er van uitgaat dat er sprake is van natuur en niet van cultuurland, verantwoordelijk is voor de kwalitatieve achteruitgang van het gebied.